Bài giảng Steam Ngữ văn Lớp 7 (Sách Chân trời sáng tạo) - Bài 4: Quà tặng của thiên nhiên - Văn bản: Cốm vòng

Nội dung text: Bài giảng Steam Ngữ văn Lớp 7 (Sách Chân trời sáng tạo) - Bài 4: Quà tặng của thiên nhiên - Văn bản: Cốm vòng

1. CỐM VÒNG
2. Cái tôi
3. Tản văn: Tản văn là loại văn xuôi ngắn gọn, hàm súc có cách thể hiện đa dạng (trữ tình, tự sự, nghị luận, miêu tả ), nhưng nhìn chung đều mang tính chất chấm phá, bộc lộ trực tiếp suy nghĩ, cảm xúc của người viết qua các hiện tượng đời sống thường nhật, giàu ý nghĩa xã hội
4. Tùy bút: Tuỳ bút là một thể trong kí, dùng để ghi chép, miêu tả những hình ảnh, sự việc mà người viết quan sát, chứng kiến; đồng thời chú trọng thể hiện cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ của tác giả trước các hiện tượng và vấn đề của đời sống.
5. Chất trữ tình trong tản văn, tuỳ bút là yếu tố được tạo từ vẻ đẹp của cảm xúc, suy nghĩ, vẻ đẹp của thiên nhiên tạo vật để tạo nên rung động thẩm mĩ cho người đọc.
6. Cái tôi trong tuỳ bút, tản văn là yếu tố thể hiện cảm xúc, suy nghĩ riêng của tác giả qua văn bản. Thông thường, có thể nhận biết cái tôi ấy qua các từ nhân xưng ngôi thứ nhất
7. Ngôn ngữ tản văn, tuỳ bút thưởng tinh tế, sống động, mang hơi thở đời sống, giàu hình ảnh và chất trữ tình
8. CỐM VÒNG -Vũ Bằng- 1. Tác giả - Vũ Bằng (1913 –1984) sinh tại Hà Nội. - Sở trường của ông là viết truyện ngắn, tùy bút, bút ký - Ông có nhiều bài viết hay thể hiện những cảm xúc sâu lắng về quê hương, đất nước.
9. Các tác phẩm tiêu biểu của ông: Miếng ngon Hà Nội, Món lạ miền Nam, Thương nhớ mười hai v.v,
10. CỐM VÒNG -Vũ Bằng- 2. Tác phẩm a. Đọc b. Xuất xứ - Cốm Vòng được trích từ tập Miếng ngon Hà Nội (xuất bản đầu năm 1960).
11. Vài nét về tác phẩm Miếng ngon Hà Nội: là một tác phẩm bút ký tập trung giới thiệu mười lăm món ăn đặc sản của Hà Nội cũng như cảm nhận, tâm tình và kỷ niệm của tác giả với Hà Nội thông qua các món ăn.
12. CỐM VÒNG -Vũ Bằng- 2. Tác phẩm a. Đọc b. Xuất xứ - Cốm Vòng được trích từ tập Miếng ngon Hà Nội (xuất bản đầu năm 1960). c. Thể loại: tùy bút
13. CỐM VÒNG -Vũ Bằng- 1. Tình cảm, cảm xúc của tác giả Từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả là: (ăn miếng cốm) cho ra miếng cốm; thanh lịch, cao quý; tiếc từng hạt rơi, hạt vãi; ăn từng chút một; nhón từng chút một chứ không được phũ phàng; nhai nhỏ nhẹ; ngẫm nghĩ tính chất thơm, tính chất ngọt của cốm phiêu phiêu như khí trời trong sạch; ăn một miếng cốm vào miệng là nuốt hương thơm của cánh đồng quê của cha ông ta vào lòng, dịu dàng biết chừng nào mà cảm khái nhường bao => Từ đó, ta thấy tình cảm, cảm xúc của tác giả là: tình cảm yêu quý, trân trọng, trìu mến, nâng niu từng hạt cốm
14. CỐM VÒNG -Vũ Bằng- 2. Chất trữ tình trong văn bản Mầu sắc tương phản mà lại tôn lẫn nhau lên; đến cái vị của hai thức đó, tưởng là xung khắc mà ai ngờ lại cũng thắm đượm với nhau! Một thứ thì giản dị mà thanh khiết, một thứ thì chói lọi mà vương giả; nhưng đến lúc ăn vào thì vị ngọt lừ của hồng nâng mùi thơm của cốm lên, [ ] như trai gái xứng đôi, như trai gái vừa đôi mà những mảnh lá chuối tước tơi để đệm hồng chính là những sợi tơ hồng quấn quýt, → Phương thức biểu đạt chủ yếu là miêu tả và biểu cảm, hài hoà giữa việc thể hiện vẻ đẹp tự nhiên và cảm xúc chân thực của con người.
15. - Cảm xúc của tác giả về cảnh các cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán: Có ai, một buổi sáng mùa thu, ngồi nhìn ra đường phố, thấy những cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán mà không nghe thấy lòng rộn rã yêu đương? Ðó là những cô gái mộc mạc ưa nhìn “đầu trùm nón lá” vắt vẻo đi từ tinh mơ lên phố để bán cốm cho khách Hà Nội có tiếng là sành ăn.
16. - Cảm xúc của tác giả khi miêu tả thành phẩm cốm: Người ta lấy mạ giã ra, hoà với nước, làm thành một thứ phẩm xanh màu lá cây rồi hồ cốm cho thật đều tay: cốm đương mộc mạc, nổi hẳn màu lên và duyên dáng như cô gái dậy thì bỗng tự nhiên đẹp trội lên trong một buổi sáng mùa xuân tươi tốt. → Cảm xúc, suy nghĩ của tác giả bộc lộ trực tiếp, sinh động, như hoà quyện với hương vị thơm mát thanh khiết của tự nhiên, với nét đẹp mộc mạc mà nên thơ của đất trời, tạo cho người đọc ấn tượng khó quên.
17. → Chủ đề văn bản: Tình cảm yêu quý, trân trọng của tác giả đối với cốm và đối với văn hoá của dân tộc cũng như cách sống đẹp, giàu văn hoá của người Hà Nội.
18. CỐM VÒNG -Vũ Bằng- 3. Cái tôi của tác giả - Cách nhìn mới mẻ của Vũ Bằng: + Ông nhìn “cốm” không chỉ như một thức quà quen thuộc, mà còn như một món quà thiên nhiên hun đúc, trao tặng cho con người, và đến lượt con người lại dùng công sức và trí tuệ của mình để tạo nên.
19. + Ông đã chỉ ra được mối liên hệ của cốm với tự nhiên, với văn hoá và địa lí. + Cách nghĩ của nhà văn cũng rất đặc biệt, khi ông nói đến cách con người đối xử với thức quà cũng chính là cách con người đối xử với văn hoá, đồng thời thể hiện lối sống - Cách xưng gọi “hỡi anh”, “ta” được sử dụng một cách tự nhiên, thân tình, và không kém phần trang trọng, tinh tế: → Tác giả có tâm hồn phong phú, sâu sắc, tinh tế
20. 1. Nghệ thuật - Ngôn ngữ giàu cảm xúc - Lối viết hấp dẫn, thú vị - Cách triển khai ý kiến, lí lẽ mạch lạc, rõ ràng 2. Nội dung Qua văn bản, ta thấy tâm hồn của nhà thơ Vũ Bằng là một tâm hồn tinh tế, bay bổng, thiết tha, ông có một tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước sâu sắc, sự trân trọng và nâng niu món ăn dân dã, bình dị của người dân Việt Nam
21. Em hãy chỉ ra một số đặc điểm của tùy bút thể hiện qua văn bản bằng cách thực hiện phiếu học tập sau: Đặc điểm của tuỳ bút Thể hiện trong VB Cốm Vòng Chất trữ tình Cái tôi của người viết Ngôn ngữ
22. ? Viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về món cốm?