Giáo án Steam Ngữ văn Lớp 7 (Sách Cánh diều) - Bài 10: Văn bản thông tin - Viết: Tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài - Năm học 2022-2023 - Lê Thị Thùy

Nội dung text: Giáo án Steam Ngữ văn Lớp 7 (Sách Cánh diều) - Bài 10: Văn bản thông tin - Viết: Tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài - Năm học 2022-2023 - Lê Thị Thùy

1. Kế hoạch dạy học Ngữ văn 7 Năm học 2022 - 2023 Ngày soạn: 06/03/2022 Lớp 7A1 7A2 Ngày giảng BÀI 10: VĂN BẢN THÔNG TIN VIẾT: TÓM TẮT VĂN BẢN THEO YÊU CẦU KHÁC NHAU VỀ ĐỘ DÀI Thời gian thực hiện: 01 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức - Nắm được mục đích, yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài. 2. Về kĩ năng *Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tính toán, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông *Năng đặc thù: - Năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày - Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn học - Năng lực vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống -Tóm tắt được những văn bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài - Trình bày văn bản tóm tắt trước tập thể 3. Về phẩm chất - Yêu nước: Hiểu và tự hào về sự phong phú của tiếng Việt, bồi dưỡng tình yêu với tiếng Việt – ngôn ngữ của dân tộc chúng ta. - Chăm chỉ: HS có ý thức vận dụng bài học vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. - Trách nhiệm: Làm chủ được bản thân trong quá trình học tập, có ý thức vận dụng kiến thức vào giao tiếp và tạo lập văn bản. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị: Máy chiếu, máy tính, Giấy A1 hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm, 2. Học liệu: Sgk, kế hoạch bài dạy, sách tham khảo, phiếu học tập, Phiếu học tập số 1 PHIẾU TÌM Ý - Bố cục của đoạn văn có mấy phần - Mỗi phần của đoạn văn nêu những nội dung gì? - Chọn nội dung gì để phù hợp với độ dài của đoạn văn GV : Lê Thị Thùy - Trường THCS Bái Tử Long - Cẩm Phả- Quảng Ninh
2. Kế hoạch dạy học Ngữ văn 7 Năm học 2022 - 2023 Phiếu học tập số 2: PHIẾU LÂP DÀN Ý Mở đoạn Nêu nội dung chính của văn bản “Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa”? Thân đoạn Nêu phương tiện vận chuyển của các dân tộc ở các vùng miền: + Miền núi phía Bắc + Tây Nguyên Kết đoạn Tên tài liệu tham khảo III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề ( 4 phút) a) Mục đích: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. b) Nội dung: Hs dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi. c) Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: -GV chiếu hình ảnh của 4 bức tranh sau: Yêu cầu: ? Em hãy chỉ ra 4 sự việc chính tương ứng với 4 bức tranh và tóm tắt ngắn gọn văn bản Ông lão đánh cá và con cá vàng? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ GV : Lê Thị Thùy - Trường THCS Bái Tử Long - Cẩm Phả- Quảng Ninh
3. Kế hoạch dạy học Ngữ văn 7 Năm học 2022 - 2023 Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung. Sản phẩm dự kiến: *Những sự việc chính: 1. Vợ chồng ông lão đánh cá với cuộc sống nghèo khổ. 2. Ông lão đánh cá bắt được con cá vàng rồi thả nó về biển, cá vàng hứa sẽ đền ơn ông. 3. Sau khi nghe chuyện, mụ vợ mắng ông lão và đòi cá vàng trả ơn 4. Hai vợ chồng trở lại cuộc sống nghèo khổ với túp lều nát và cái máng lợn sứt mẻ * Học sinh tóm tắt ngắn văn bản Ông lão đánh cá và con cá vàng bằng lời văn của mình. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới. GV nhận xét, chuẩn hóa kiến thức, cho điểm học sinh. Giáo viên giới thiệu dẫn dắt vào bài: Trong cuôc sống hàng ngày, khi xem một cuốn phim hay, đọc một câu chuyện hấp dẫn mà ta muốn kể lại cho một người khác biết thì ta phải tóm tắt văn bản. Vậy tóm tắt văn bản là gì? Cách tóm tắt như thế nào? Cô và các em cùng tìm hiểu bài ngày hôm nay. 2.Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới: (24 phút) a) Mục đích: Giúp học sinh hiểu kiến thức bài học về tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c) Sản phẩm: HS hoàn thành tìm hiểu kiến thức d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt Nhiệm vụ 1: Định hướng I. ĐỊNH HƯỚNG a) Mục tiêu: Nắm được khái niệm, mục đích, 1. Khái niệm: các yêu cầu, các thao tác thực hiện của việc -Tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác nhau về nhau về độ dài là chuyển nội dung độ dài văn bản gốc thành các văn bản tóm b) Nội dung: tắt có độ dài khác nhau. - GV hỏi, HS về xác định yêu cầu, nội dung. 2. Mục đích - HS trả lời - Ghi chép làm tài liệu, dẫn chứng, c) Sản phẩm:Các câu trả lời của học sinh kể người khác nghe. d) Tổ chức thực hiện: - Để dễ nhớ, để hiểu, đánh giá nội Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: dung văn bản. - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua - Bồi dưỡng kĩ năng tìm ý, lập dàn hoạt động chia sẻ ý của bài thực hành viết văn ?Dựa vào phần soạn bài và phần tìm hiểu 3. Yêu cầu kiến thức ngữ văn trong sgk, em hãy cho + Nội dung: Trung thành với văn biết thế nào là tóm tắt văn bản theo yêu cầu bản gốc. GV : Lê Thị Thùy - Trường THCS Bái Tử Long - Cẩm Phả- Quảng Ninh
4. Kế hoạch dạy học Ngữ văn 7 Năm học 2022 - 2023 khác nhau về độ dài? + Hình thức: Đảm bảo về độ dài ? Theo em mục đích của việc tóm tắt văn theo yêu cầu; văn bản/đoạn văn. bản theo yêu cầu về độ dài là gì? 4.Các thao tác chính: ? Khi tóm tắt văn bản theo yêu cầu khác - Đọc kĩ văn bản nhau về độ dài cần đảm bảo những gì? - Ghi lại các ý chính theo hệ thống ? Các thao tác cần để thực hiện tóm tắt văn ý lớn, ý nhỏ, các bằng chứng, ví dụ bản theo yêu cầu khác nhau về độ dài là gì? minh họa - Sắp xếp các ý và lời văn của văn Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ bản tóm tắt HS: chia sẻ theo hiểu biết của bản thân. GV: - Dự kiến khó khăn HS gặp: lúng túng khi lí giải, dùng từ diễn đạt chưa thoát ý - Giúp đỡ học sinh bằng cách đặt thêm một số câu hỏi phụ gợi ý hoặc khích lệ HS mạnh dạn chia sẻ cảm xúc Bước 3: Báo cáo kết quả, thảo luận - GV chỉ định 3 - 5 học sinh chia sẻ - HS trình bày. - HS bày tỏ suy nghĩ về phần chia sẻ của các bạn. Bước 4: Kết luận, nhận định: - GV nhận xét phần chia sẻ của HS. Nhiệm vụ 2:Thực hành II. Thực hành a) Mục tiêu: Đề bài: Tóm tắt văn bản “Phương HS Thực hành tóm tắt văn bản theo yêu cầu tiện vận chuyển của các dân tộc về độ dài thiểu số Việt Nam ngày xưa” theo b) Nội dung: hai yêu cầu: 5 - 7 dòng và 10 - 12 - HS thực hiện yêu cầu theo hướng dẫn của dòng. giáo viên c) Sản phẩm: 1. Chuẩn bị - Câu trả lời của học sinh - Đọc lại văn bản d) Tổ chức thực hiện: - Xem lại các yêu cầu và thao tác tóm tắt đã được hướng dẫn. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - Dự kiến trình bày văn bản: Đoạn ? GV yêu cầu học sinh đọc phần cần chuẩn văn/ gạch đầu dòng bị? 2. Tìm ý và lập dàn ý ? Học sinh thực hiện yêu cầu trong PHIẾU *Tìm ý: (trả lời các câu hỏi) HỌC TẬP SỐ 1: tìm ý - Bố cục của đoạn văn có mấy phần? ? Hoàn thiện các yêu cầu trong phiếu - Mỗi phần của đoạn văn nêu PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2: lập dàn ý những nội dung gì? - Cần chọn nội dung gì để phù hợp GV : Lê Thị Thùy - Trường THCS Bái Tử Long - Cẩm Phả- Quảng Ninh
5. Kế hoạch dạy học Ngữ văn 7 Năm học 2022 - 2023 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: với độ dài của đoạn văn? GV: - Phát phiếu học tập số 1, 2 *Lập dàn ý: - Cử 1 học sinh chỉ huy điều khiển hoạt - Mở đoạn: Nêu nội dung chính của động nhóm văn bản - Phát hiện các khó khăn học sinh gặp phải - Thân đoạn: Nêu phương tiện vận và giúp đỡ HS. chuyển của các dân tộc ở các vùng Học sinh: miền: - Tìm ý và lập dàn ý theo hệ thống câu hỏi + Miền núi phía Bắc phiếu (Hoàn thiện phiếu học tập số 1,2– + Tây Nguyên làm việc cá nhân) - Kết đoạn: Tên tài liệu tham khảo. - Trao đổi bài theo cặp kiểm tra và sửa chữa 3. Viết (làm việc theo cặp). - Tạo lập đoạn văn theo dàn ý đã - Hoạt động viết GV Chia lớp thành 2 nhóm: lập chú ý về dung lượng: 5 - 6 dòng NHÓM 1: Thực hiện tạo lập đoạn văn theo hay 10 - 12 dòng. dàn ý đã lập chú ý về dung lượng: 5 - 6 dòng * Lưu ý: NHÓM 2: Thực hiện tạo lập đoạn văn theo - Nội dung phải bám sát với dàn ý đã lập chú ý về dung lượng: 10 - 12 nguyên bản dòng. - Hình thức đảm bảo yêu cầu về độ Có thể cho 2 học sinh thực hiện ở trên bảng. dài. Bước 3:Báo cáo kết quả, thảo luận: - GV:Yêu cầu 3 HS đại diện báo cáo sản 4. Kiểm tra và sửa chữa phẩm. - Đọc lại - HS: Trình bày sản phẩm của mình. - Đối chiếu các yêu cầu + Theo dõi, nhận xét, bổ sung cho bài của - Chữa lỗi vê ngữ pháp, diễn đạt, bạn và chữa bài cảu mình (nếu cần). trình bày. Bước 4: Kết luận, nhận định -GV chiếu kết quả của phiếu tìm ý, lập dàn ý để học sinh đối chiếu hoàn thiện bài. - Nhận xét thái độ học tập và sản phẩm của HS. Chuyển dẫn sang mục sau. Phiếu học tập số 1 PHIẾU TÌM Ý ?Bố cục của đoạn văn có -Chia thành 3 phần: mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn mấy phần? ?Mỗi phần của đoạn văn - Nội dung của nêu những nội dung gì? + Mở đoạn: khái quát nội dung của văn bản + Thân đoạn: Tóm tắt các phương tiện vận chuyển của các dân tộc ở miền núi phía Bắc và Tây Nguyên. + Kết đoạn: Giới thiệu các tài liệu tham khảo. ? Chọn nội dung gì để phù - Tóm tắt nội dung đảm bảo đầy đủ các dân tộc ở GV : Lê Thị Thùy - Trường THCS Bái Tử Long - Cẩm Phả- Quảng Ninh
6. Kế hoạch dạy học Ngữ văn 7 Năm học 2022 - 2023 hợp với độ dài của đoạn mỗi miền và phương tiện di chuyển của họ chú ý văn ? về dung lượng đề bài yêu cầu. Phiếu học tập số 2: PHIẾU LÂP DÀN Ý Mở đoạn Nêu nội dung chính Văn bản đã cung cấp các thông tin về của văn bản phương tiện vận chuyển của các dân tộc “Phương tiện vận thiểu số Việt Nam ngày xưa. chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa”? Thân đoạn Nêu phương tiện vận -Phương tiện vận chuyển của các các dân chuyển của các dân tộc miền núi phía Bắc: tộc ở các vùng miền: +Ban đầu: đi bộ là chính + Miền núi phía Bắc + Dân tộc Khang, La Ha, Mảng sinh sống ở + Tây Nguyên ven sông Đà, sông Mã, sông Lam di chuyển bằng thuyền. + Người Sán Dìu dùng xe quệt trâu +Người Mông, Hà Nhi, Dao cưỡi ngựa -Phương tiện vận chuyển của các các dân tộc ở Tây Nguyên: + Dùng thuyền độc mộc, mảng, bè + Người Gia - rai, Ê - đê, Mnông dùng ngựa, voi, Kết đoạn Tên tài liệu tham Một số tài liệu tham khảo: Tang thương khảo ngẫu lục, Phạm Thận Duật, Văn đài ngoại ngữ, Dư địa chí Nhiệm vụ 3:Trả bài a) Mục tiêu: - Thấy được ưu điểm và nhược điểm của bài viết tóm tắt văn bản theo yêu cầu về độ dài - Chỉnh sửa hoàn thiện bài tóm tắt cho học sinh b) Nội dung: - HS thảo luận theo cặp nhận xét bài của mình và bài của bạn. - HS đọc bài viết, làm việc theo cặp. c) Sản phẩm: Bài đã sửa của HS. d) Tổ chức thực hiện Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ : - Đoạn văn tóm tắt đã chỉnh sửa - yêu cầu HS đọc, nhận xét chữa bài theo cặp của HS đảm bảo yêu cầu của đề - HS chữa lại bài sau khi đã đọc lại và nhận bài. phiếu góp ý từ bạn. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - GV giao nhiệm vụ GV : Lê Thị Thùy - Trường THCS Bái Tử Long - Cẩm Phả- Quảng Ninh
7. Kế hoạch dạy học Ngữ văn 7 Năm học 2022 - 2023 - HS làm việc theo cặp và làm việc cá nhân - Gv thu một vài cặp ngẫu nhiên và chữa Bước 3: Báo cáo kết quả, thảo luận - GV yêu cầu 3 -5 nhóm báo cáo kết quả thảo luận rút kinh nghiệm của cặp mình với bạn. Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) - GV chốt lại những ưu điểm và tồn tại của bài viết. Chiếu một số bài làm tốt của hs để hs trong lớp tham khảo. 2. Hoạt động 3 : Luyện tập: ( 10 phút) a. Mục tiêu: Học sinh biết vận dụng kiến thức vừa học giải quyết bài tập cụ thể. b. Nội dung: GV đưa thêm các bài tập để củng cố, khắc sâu thêm kiến thức bài học và hướng dẫn cho HS làm c. Sản phẩm: Câu trả lời học sinh d. Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ : GV chiếu máy các dạng bài tập Bài 1: Điền từ còn thiếu vào chỗ chấm để hoàn thành khái niệm sau: Tóm tắt văn bản theo (1) khác nhau về độ dài là (1) nội dung (2) thành các văn bản tóm tắt có (3) khác nhau. Bài 2: Các bước để tóm tắt văn bản theo yêu cầu về độ dài là gì? A. Lập dàn ý; tìm ý, chuẩn bị; viết bài; kiểm tra và sửa chữa B. Chuẩn bị; lập dàn ý, tìm ý; viết bài; kiểm tra và sửa chữa C. Chuẩn bị; tìm ý, lập dàn ý; viết bài; kiểm tra và sửa chữa D. Chuẩn bị; tìm ý, lập dàn ý; kiểm tra và sửa chữa và viết bài Bài 3: Nội dung của văn bản tóm tắt cần phải bám sát với nguyên bản đúng hay sai? A. Đúng B. Sai Bài 4: Trong các thao tác để thực hiện tóm tắt văn bản theo yêu cầu về độ dài theo em thao tác nào là quan trọng nhất, vì sao? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: GV : Lê Thị Thùy - Trường THCS Bái Tử Long - Cẩm Phả- Quảng Ninh
8. Kế hoạch dạy học Ngữ văn 7 Năm học 2022 - 2023 Hs làm bài cá nhân Bước 3: Báo cáo kết quả, thảo luận - GV gọi học sinh trả lời các câu hỏi trong bài tập Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) - GV chốt lại những ưu điểm và tồn tại của bài viết. Bài 1: Trả lời (1) yêu cầu (2) chuyển (3) văn bản gốc (4) độ dài Bài 2: Trả lời: đáp án C Bài 3: Trả lời: đáp án A Bài 4: Học sinh có thể lựa chọn thao tác mà học sinh nhận thấy là quan trọng nhất, chỉ cần đưa ra kiến giải hợp lí và thuyết phục. Chiếu một số bài làm tốt của hs để hs trong lớp tham khảo. 3. Hoạt động 3 : Vận dụng (5 phút) a) Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức được học về tóm tắt văn bản theo yêu cầu về độ dài để tóm tắt các văn bản khác đảm bảo các yêu cầu về hình thức, nội dung b) Nội dung: Giáo viên giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ (ở nhà) c) Sản phẩm:Sản phẩm của HS d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - Bài làm của HS ? Tóm tắt văn bản Ghe xuồng Nam Bộ bằng một đoạn văn từ 8- 10 dòng. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: GV:Hướng dẫn HS xác nhiệm vụ. HS:Đọc, xác định yêu cầu của bài tập. Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Nộp sản phẩm về GV sau 1 tuần Bước 4: Kết luận, nhận định: - Nhận xét ý thức làm bài của HS (HS nộp bài không đúng qui định (nếu có). *Hướng dẫn học sinh học bài và chuẩn bị bài sau: ( 2 phút) -Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà: tiếp tục hoàn thiện bài tập trong tiết học -Chuẩn bị bài sau: Soạn bài Viết tường trình theo hệ thống câu hỏi trong sách giáo khoa và phần kiến thức ngữ văn GSK- Trang 76 GV : Lê Thị Thùy - Trường THCS Bái Tử Long - Cẩm Phả- Quảng Ninh