Bài giảng Steam Ngữ văn Lớp 7 (Sách Chân trời sáng tạo) - Bài 3: Những góc nhìn văn chương - Em bé thông minh: Nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian

Nội dung text: Bài giảng Steam Ngữ văn Lớp 7 (Sách Chân trời sáng tạo) - Bài 3: Những góc nhìn văn chương - Em bé thông minh: Nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian

1. EM BÉ THÔNG MINH – NHÂN VẬT KẾT TINH TRÍ TUỆ DÂN GIAN. (Trần Thị An)
2. KHÁM VẬN PHÁ DỤNG KHỞI KIẾN LUYỆN ĐỘNG THỨC TẬP
3. KHỞI ĐỘNG Em hãy cho biết hình 1,2,3,4 ứng với những thử thách nào của em bé? Hình 1 Hình 2 Hình 3 Hình 4
4. KHÁM PHÁ KIẾN THỨC
5. PHIẾU HỌC TẬP 01 Tìm hiểu về văn bản nghị luận Kiến thức Ngữ văn Câu hỏi của em/ Điều em chưa hiểu Nghị luận văn học Mục đích và nội dung chính Ý kiến trong văn bản nghị luận
6. I. Kiến thức Ngữ văn về văn bản nghị luận 1. Nghị luận văn học - Văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học là một tiểu loại của VB nghị luận. Mục đích là viết ra để bàn về một tác phẩm văn học và có những đặc điểm riêng tương ứng. 2. Mục đích và nội dung chính. - Mục đích của VB nghị luận là để thuyết phục người đọc, người nghe về ý kiến, quan điểm của người viết trước một vấn đề cuộc sống hoặc văn học. - Nội dung chính của văn bản nghị luận là ý kiến, quan điểm mà người viết muốn thuyết phục người đọc. Để xác định nội dung chính của văn bản nghị luận, ta có thể căn cứ vào nhan đề văn bản, ý kiến, lý lẽ, bằng chứng được nêu trong văn bản.
7. I. Kiến thức Ngữ văn về văn bản nghị luận 3. Ý kiến trong văn bản nghị luận - Với văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học, ý kiến lớn thể hiện quan điểm về tác phẩm cần phân tích, ý kiến nhỏ thể hiện quan điểm về các yếu tố trong tác phẩm góp phần làm sáng tỏ ý kiến lớn.
8. II. Trải nghiệm cùng văn bản 1. Chuẩn bị đọc 2. Bố cục - 3 phần Phần 1: Từ “Kiểu truyện nhân dân” – Giới thiệu về kiểu nhân vật thông minh Phần 2: Tiếp theo cho đến láng giềng” – Phân tích những lần thử thách của em bé thông minh. Phần 3: còn lại – Ca ngợi trí thông minh của nhân dân.
9. III. Suy ngẫm và phản hồi 1. Tóm tắt văn bản 2. Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học 3. Những góc nhìn văn chương
10. III. Suy ngẫm và phản hồi 1. Tóm tắt văn bản PHIẾU HỌC TẬP Theo Cáchem có sắp thể xếp Em hãy xác định thay đổitrật trật tự cáctự ý ý kiến lớn, ý kiến Ý KIẾN LỚN các ýkiến kiến như lớn, thế có nhỏ trong văn ý kiếntác nhỏdụng gì? bản dựa vào sơ được không? đồ sau? Ý KIẾN NHỎ 1 Ý KIẾN NHỎ 2 Ý KIẾN NHỎ 3
11. III. Suy ngẫm và phản hồi 1. Tóm tắt văn bản Ý KIẾN LỚN Trong truyện Em bé thông minh, thông qua bốn lần thử thách, tác giả dân gian đã đề cao trí tuệ của nhân dân. Ý KIẾN NHỎ 2 Ý KIẾN NHỎ 3 Ý KIẾN NHỎ 1 Ở thử thách thứ hai và thứ ba (gắn với câu Thông qua thử thách đầu tiên Ở thử thách thứ tư (gắn với câu hỏi hỏi thứ hai, thứ ba), tác giả dân gian muốn (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác cuối cùng), người kể chuyện đã khẳng định sự mẫn tiệp của trí tuệ dân giả dân gian đề cao sự thông nâng nhân vật em bé lên một tầm gian, qua đó bày tỏ ước mơ về một xã hội minh trong ứng xử, mà chủ yếu cao mới, vượt lên trên cả triều đình mà mọi ràng buộc chặt chẽ của quan niệm là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ hai nước, nhấn mạnh vị thế áp đảo phong kiến về tầng lớp người trong xã hội và sắc sảo. của trí tuệ dân gian so với trí tuệ đều được nới lỏng và cởi bỏ. cung đình.
12. III. Suy ngẫm và phản hồi 2. Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học. - Mục đích: Văn bản được viết nhằm thuyết phục người đọc về ý kiến: Qua truyện Em bé thông minh, tác giả dân gian đã đề cao trí tuệ của nhân dân. Văn bản được viết - Nội dung: Nhân vật em bé thông minh, qua ra nhằm mục đích bốn lần thử thách, đã thể hiện trí tuệ của dân gì? Nội dung chính gian, đồng thời gửi gắm ước mơ của nhân dân của văn bản? về một xã hội công bằng, được hưởng hạnh phúc xứng đáng.
13. III. Suy ngẫm và phản hồi 2. Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học. - Ý kiến nhỏ: Câu 1: Thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu Chỉ ra các câu văn là một phần phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo. thể hiện ý kiến nhỏ, - Lí lẽ: Câu 2: Thử thách đầu tiên là một tình lí lẽ, bằng chứng huống thử thách tư duy và việc sử dụng ngôn trong đoạn văn ngữ. trên? - Bằng chứng: Câu 3: Trước câu hỏi khó, em bé đã đáp trả lại bằng việc ra lại câu hỏi cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.
14. III. Suy ngẫm và phản hồi 2. Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học. => Ở đoạn ba, lí lẽ thể hiện quan điểm của người viết về hình ảnh nhân vật em bé thông minh trong thử thách thứ 2,3. Các bằng chứng trích ra từ văn bản và các lí lẽ đưa ra để lập Nhận xét về cách luận phù hợp, thuyết phục, làm bật lên được sự triển khai lí lẽ, bằng thông minh , tài trí của nhân vật em bé. Cách chứng ở đoạn này? triển khai ý kiến, lí lẽ, bằng chứng ấy đã góp phần làm tăng sức thuyết phục cho văn bản.
15. III. Suy ngẫm và phản hồi 2. Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học. Thảo luận: Em hãy chỉ ra các đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học trong văn bản Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian theo bảng?
16. Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích Biểu hiện trong văn bản Em bé một tác phẩm văn học thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian Thể hiện rõ ý kiến của người viết về tác phẩm cần bàn luận Đưa ra lí lẽ là những lí giải, phân tích tác phẩm. Bằng chứng được dẫn ra từ tác phẩm để làm rõ cho lí lẽ. Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí.
17. III. Suy ngẫm và phản hồi 2. Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học. Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một Biểu hiện trong văn bản Em bé thông minh – tác phẩm văn học nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian Thể hiện rõ ý kiến của người viết về tác phẩm “Trong truyện Em bé thông minh, thông qua cần bàn luận bốn lần thử thách, tác giả dân gian đã đề cao trí tuệ của nhân dân”. Đưa ra lí lẽ là những lí giải, phân tích tác phẩm. Đề cao trí tuệ nhân dân. Bằng chứng được dẫn ra từ tác phẩm để làm rõ - Thử thách đầu tiên cho lí lẽ. - Thử thách thứ hai và thứ ba - Thử thách thứ tư
18. III. Suy ngẫm và phản hồi Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo - Ý kiến 1: Thông qua thử thách đầu tiên, tác trình tự hợp lí. giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo. - Ý kiến 2: Ở thử thách thứ hai và ba, tác giả dân gian muốn khẳng định sự mẫn tiếp của trí tuệ dân gian. - Ý kiến 3: Ở thử thách thứ tư, người kể chuyện đã nâng nhân vật em bé lên một tầm cao mới, vượt lên cả triều đình hai.nước, nhấn mạnh vị thế áp đảo của trí tuệ dân gian so với trí tuệ cung đình
19. III. Suy ngẫm và phản hồi 3. Những góc nhìn văn chương Văn bản trên giúp em biết thêm điều gì về truyện cổ tích “Em bé thông minh”?
20. LUYỆN TẬP - Tổng kết nội dung bài học theo sơ đồ tư duy? - Rút ra đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học?
21. Câu 1: Phương thức biểu đạt chính trong văn bản “Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian” là . A B C D
22. Câu 2: Loại văn bản nào dưới đây có mục đích chính nhằm thuyết phục về một vấn đề ? A B C D
23. Câu 3: Cơ sở cho ý kiến, quan điểm của người viết được gọi là gì? A B C D
24. Câu 4: Những minh chứng làm rõ cho lí lẽ, căn cứ vào tác phẩm đang bàn luận được gọi là gì ? A B C D
25. Câu 5: Khi đọc văn bản nghị luận phân tích về một tác phẩm văn học, em cần nhận biết được các yếu tố nào trong văn bản? A B C D
26. VẬN DỤNG Bài tập: Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra đoạn văn sau thuộc văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học? “Bên cạnh đó, sức hấp dẫn của truyện còn đến từ kết thúc hết sức bất ngờ. Cho đến cuối văn bản, cũng tức là cuối truyện ngắn, Ô Hen-ri mới để cho Xu kể lại cho Giôn-xi (lúc đó là vào buổi chiều, Giôn-xi đang vui vẻ và đan chiếc khăn choàng len màu xanh sẫm) về cái chết của cụ Bơ-mơn, về “kiệt tác” chiếc lá cuối cùng. Người kể chuyện không “nói hộ” ý nghĩ của nhân vật cụ Bơ-mơn nhưng lại cố ý “bỏ qua”, không kể việc cụ đã hoàn thành bức vẽ đó trong đêm như thế nào. Nhưng đó cũng chính là ý đồ nghệ thuật của người sáng tạo mà người đọc cảm nhận được qua sự mô tả cách nhìn, thái độ, trạng thái tinh thần của cụ Bơ-mơn.” (Theo Minh Khuê, trích Tác phẩm văn học trong nhà trường – Những vấn đề trao đổi, tập 3, NXB Giáo dục Việt Nam, 2012)
27. Hướng dẫn học ở nhà - Vẽ sơ đồ tư duy về các đơn vị kiến thức của bài học hoặc vẽ tranh hình ảnh ấn tượng về bài học. - Chuẩn bị bài tiếp theo.