Giáo án Steam Ngữ văn Lớp 7 (Sách Cánh diều) - Bài 10: Văn bản thông tin - Thực hành đọc hiểu: Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa - Năm học 2022-2023 - Phạm Thị Huệ

Nội dung text: Giáo án Steam Ngữ văn Lớp 7 (Sách Cánh diều) - Bài 10: Văn bản thông tin - Thực hành đọc hiểu: Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa - Năm học 2022-2023 - Phạm Thị Huệ

1. Dự án soạn giáo án miễn phí - Ngữ văn 7 (Cánh diều) GV: Phạm Thị Huệ (Trường TH-THCS Kroong) Ngày soạn: Ngày giảng: BÀI 10: VĂN BẢN THÔNG TIN Tiết: Thực hành đọc hiểu: PHƯƠNG TIỆN VẬN CHUYỂN CỦA CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ VIỆT NAM NGÀY XƯA (Thời gian thực hiện 02 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Học sinh biết được các phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa. Khám phá thêm các phương tiện vận chuyển được các dân tộc thiểu số Việt Nam sử dụng trong cuộc sống ngày nay. - Biết được các dân tộc thiểu số trên đất nước ta. - Biết cách thể hiện văn bản thông tin dưới dạng một sơ đồ tư duy. 2. Về năng lực * Năng lực chung - Năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực tự quản bản thân, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy ngôn ngữ, tự học, hợp tác, năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin. * Năng lực đặc thù - Nhận biết được một số yếu tố hình thức (từ ngữ, bố cục, hình ảnh, cách triển khai, ), nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, thái độ, tình cảm người viết, ) thể hiện qua văn bản - Phân tích được những đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của văn bản 3. Về phẩm chất: - Nhân ái: biết đề cao, trân trọng giá trị văn hóa của dân tộc; biết ơn, trân quý những người có công với đất nước, dân tộc. - Chăm học, chăm làm: có ý thức vận dụng bài học rút ra từ văn bản vào các tình huống, hoàn cảnh thực tế đời sống của bản thân. -Trách nhiệm: hành động có trách nhiệm với chính mình, có trách nhiệm với đất nước khi hiểu được giá trị văn hóa được gợi lên từ văn bản, bài hát. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị: Máy chiếu, máy tính, bảng phụ 2. Học liệu: Sgk, kế hoạch bài dạy, sách tham khảo, phiếu học tập, bài báo cáo nhóm của HS III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. HĐ 1: Xác định vấn đề (5’) Hoạt động 1: Xác định vấn đề a) Mục tiêu: HS kể tên một số dân tộc thiểu số ở nước ta kết hợp xem video, từ đó có tâm thế hào hứng và nhu cầu tìm hiểu văn bản. Năm học 2022 - 2023
2. Dự án soạn giáo án miễn phí - Ngữ văn 7 (Cánh diều) GV: Phạm Thị Huệ (Trường TH-THCS Kroong) b) Nội dung: HS lắng nghe, quan sát và trả lời câu hỏi gợi dẫn định hướng nội dung bài học. c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV cho HS xem 1 đoạn video: và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: ? Tập trung xem video và cho cô biết suy nghĩ của em lúc này? ? Qua quan sát, em hiểu thêm được gì về các dân tộc thiểu số ở nước ta. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - Giáo viên: hướng dẫn học sinh trả lới câu hỏi, gợi ý nếu cần - Học sinh làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời. Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Học sinh lần lượt trình bày các câu trả lời. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần Bước 4: Kết luận, nhận định - Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá - Giáo viên nhận xét, đánh giá 2. HĐ 2: Hình thành kiến thức mới (65’) I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN (7 phút) Mục tiêu: Giúp HS nắm được những thông tin chính về văn bản: thể loại, bố cục, các phương tiện vận chuyển của một vài dân tộc thiểu số mà em biết. Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát SGK và tìm thông tin. Tổ chức thực hiện Sản phẩm B1: Chuyển giao nhiệm vụ: I. TRẢI NGHIỆM CÙNG GV: Giao nhiệm vụ cho HS chuẩn bị bài ở nhà VĂN BẢN theo các yêu cầu ở phiếu học tập số 1 1. Thể loại: văn bản thông Trên lớp: GV cho HS trao đổi kết quả chuẩn bị ở tin nhà với bạn cùng bàn. 2. Bố cục: 2 phần 1. Nêu những hiểu biết của em về văn bản? Phần 1: Phương tiện vận (thể loại, bố cục) chuyển của các dân tộc miền 2. Văn bản triển khai ý tưởng và thông tin theo núi phía Bắc. cách nào? Phần 2: Phương tiện vận B2: Thực hiện nhiệm vụ chuyển của các dân tộc ở - H: chuẩn bị bài ở nhà theo yêu cầu câu hỏi trong Tây Nguyên. phiếu học tập. - HS trao đổi với các bạn trong nhóm bàn thống nhất ý kiến. - Trả lời câu hỏi của GV GV: Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS. Hướng theo dõi, quan sát, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ. B3: Báo cáo, thảo luận - Học sinh trình bày các câu trả lời. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh Năm học 2022 - 2023
3. Dự án soạn giáo án miễn phí - Ngữ văn 7 (Cánh diều) GV: Phạm Thị Huệ (Trường TH-THCS Kroong) thực hiện, gợi ý nếu cần. B4: Kết luận, nhận định 1. Thể loại: văn bản thông tin 2. Bố cục: 2 phần Phần 1: Phương tiện vận chuyển của các dân tộc miền núi phía Bắc. Phần 2: Phương tiện vận chuyển của các dân tộc ở Tây Nguyên. B1: Chuyển giao nhiệm vụ: ? Trình bày các phương tiện vận chuyển của một vài dân tộc thiểu số mà em biết. B2: Thực hiện nhiệm vụ HS thực hiện nhiệm vụ: 2 phút hoạt động cặp đôi chia sẻ GV: - Theo dõi, quan sát HS hoạt động của HS - Hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho HS nếu cần B3: Báo cáo, thảo luận - Yêu cầu HS trả lời, báo cáo sản phẩm của nhóm cặp đôi - Yêu cầu HS nhận xét, đánh giá cặp đôi bạn B4: Kết luận, nhận định Báo cáo sản phẩm nhóm. II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN ( 42 phút) 1. ND 1: Phương tiện vận chuyển của các dân tộc miền núi phía Bắc. Mục tiêu: Giúp HS nắm được những thông tin chính thể hiện trong phần 1 của văn bản Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc kĩ văn bản và nắm được các phương tiện vận chuyển, sự phù hợp của các phương tiện vận chuyển gắn với mỗi dân tộc. Người Sán Dìu Xe quệt trâu Ngựa thồ hàng - Mông Tổ chức thực hiện Sản phẩm B1: Chuyển giao nhiệm vụ: II. ĐỌC VÀ TÌM Phần (1) nhắc đến các phương tiện vận chuyển nào? Mỗi HIỂU CHI TIẾT phương tiện gắn với những dân tộc nào? VĂN BẢN B2: Thực hiện nhiệm vụ 1. Phương tiện vận Năm học 2022 - 2023
4. Dự án soạn giáo án miễn phí - Ngữ văn 7 (Cánh diều) GV: Phạm Thị Huệ (Trường TH-THCS Kroong) - HS làm việc cá nhân suy nghĩ, trả lời. chuyển của các - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, dân tộc miền núi gợi ý nếu cần. phía Bắc. B3: Báo cáo, thảo luận - Một số tộc người - Học sinh trình bày các câu trả lời. sinh sống ở ven - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, sông Đà, sông Mã, gợi ý nếu cần. hay sông Lam B4: Kết luận, nhận định (người Kháng, Câu trả lời của học sinh người La Ha, người Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: Mảng, người Thái, - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua câu hỏi: người Cống ): ?Chỉ ra sự phù hợp của các phương tiện vận chuyển đối với đóng thuyền và sử đặc điểm của những dân tộc được nhắc đến trong văn bản. dụng thuyền vận Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ chuyển, lưu thông - HS làm việc nhóm, suy nghĩ, trả lời. bằng thuyền trên - HS hình thành kĩ năng khai thác văn bản sông suối lớn; sử - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, dụng bè, mảng gợi ý nếu cần tương đối phổ biến. Bước 3: Báo cáo, thảo luận - Người Kháng: - Người Mông (H'mông), Hà Nhi, Dao thường cưỡi ngựa và thuyền độc mộc dùng sức ngựa để vận chuyển đồ đạc, hàng hóa. Do địa đuôi én. hình vùng núi hiểm trở nên đây là cách di chuyển tốt hơn so - Người Sán Dìu: với những cách khác. dùng xe quệt trâu - Một số tộc người sinh sống ở ven sông Đà, sông Mã, hay kéo để vận chuyển sông Lam (người Kháng, người La Ha, người Mảng, phân bón ra ruộng người Thái, người Cống ) đã biết đóng thuyền và sử dụng nương chở lúa hoa thuyền vận chuyển, lưu thông bằng thuyền trên sông suối màu, củi về nhà. lớn. Lí do là bởi ở đây sông, suối là con đường lưu thông - Người Mông chủ yếu. (H'mông), Hà Nhi, B4: Kết luận, nhận định Dao: cưỡi ngựa và Báo cáo sản phẩm nhóm. dùng sức ngựa để vận chuyển đồ đạc, hàng hóa. 2. ND 2: Phương tiện vận chuyển của các dân tộc ở Tây Nguyên. Mục tiêu: Học sinh nắm được cách khai thác thông tin trong văn bản ở phần 2 Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu các phương tiện vận chuyển của các dân tộc ở Tây Nguyên. Năm học 2022 - 2023
5. Dự án soạn giáo án miễn phí - Ngữ văn 7 (Cánh diều) GV: Phạm Thị Huệ (Trường TH-THCS Kroong) Thuyền độc mộc Tây Nguyên Tổ chức thực hiện Sản phẩm Năm học 2022 - 2023
6. Dự án soạn giáo án miễn phí - Ngữ văn 7 (Cánh diều) GV: Phạm Thị Huệ (Trường TH-THCS Kroong) B1: Chuyển giao nhiệm vụ: 2. Phương tiện vận Hs đọc thầm nội dung mục 2 trong văn bản và thực hiện chuyển của các yêu cầu. dân tộc ở Tây Người Tây Nguyên sử dụng những phương tiện vận chuyển Nguyên. nào? B2: Thực hiện nhiệm vụ - Dùng sức voi, sức - HS làm việc cá nhân, suy nghĩ, trả lời. ngựa, để vận - HS hình thành kĩ năng khai thác văn bản chuyển trên cạn. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, - Để lưu thông trên gợi ý nếu cần sông, dùng thuyền B3: Báo cáo, thảo luận độc mộc. Những phương tiện vận chuyển mà người Tây Nguyên sử dụng: - Dùng sức voi, sức ngựa, để vận chuyển trên cạn. - Để lưu thông trên sông, dùng thuyền độc mộc. B4: Kết luận, nhận định Câu trả lời của học sinh B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Việc đưa tên các tài liệu tham khảo vào cuối bài viết nhằm mục đích gì? B2: Thực hiện nhiệm vụ - HS làm việc nhóm, suy nghĩ, trả lời. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần. B3: Báo cáo, thảo luận - Việc đưa tên các tài liệu tham khảo vào cuối bài viết nhằm giúp người đọc có thể tìm đọc thêm các tác phẩm có liên quan. - Ngoài ra, nó còn góp phần khẳng định tính minh bạch, rõ ràng của một tác phẩm văn học. B4: Kết luận, nhận định Báo cáo sản phẩm nhóm Năm học 2022 - 2023
7. Dự án soạn giáo án miễn phí - Ngữ văn 7 (Cánh diều) GV: Phạm Thị Huệ (Trường TH-THCS Kroong) III. TỔNG KẾT (10 phút) Mục tiêu: Học sinh nắm được cách khai thác các nội dung trong văn bản thông tin Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh củng cố kiến thức về Văn bản Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa bằng một sơ đồ tư duy. Tổ chức thực hiện Sản phẩm B1: Chuyển giao nhiệm vụ: III. TỔNG KẾT GV cho Hs thảo luận nhóm 5 phút, trả lời câu hỏi: (Sơ đồ tư duy) Văn bản Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa cung cấp những thông tin chính nào? Tóm tắt các thông tin đó bằng một sơ đồ tư duy. B2: Thực hiện nhiệm vụ - HS làm việc nhóm, suy nghĩ, trả lời. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần. B3: Báo cáo, thảo luận -HS: các nhóm trình bày sơ đồ -Nhận xét, bổ sung B4: Kết luận, nhận định - GV quan sát phần trình bày sơ đồ của các nhóm HS; nhận xét và đánh giá, tuyên dương - Chọn sơ đồ đúng, đẹp để chốt nội dung bài (nếu có). Năm học 2022 - 2023
8. Dự án soạn giáo án miễn phí - Ngữ văn 7 (Cánh diều) GV: Phạm Thị Huệ (Trường TH-THCS Kroong) 3. HĐ 3: Luyện tập (16’) a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức, vận dụng kiến thức được tìm hiểu để giải quyết các câu hỏi thực hành. b. Nội dung: HS trả lời các câu hỏi tự luận liên quan đến nội dung bài học. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Việc bài viết Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa sử dụng cước chú và đưa tên các tài liệu tham khảo vào văn bản, trích dẫn các tài liệu đó có tác dụng gì? B2: Thực hiện nhiệm vụ - Học sinh tiếp nhận: Nắm được yêu cầu, thực hiện nhiệm vụ. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần B3: Báo cáo, thảo luận Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần B4: Kết luận, nhận định - Học sinh nhận xét câu trả lời. - GV Nhận xét ý thức làm bài của HS, nhắc nhở, tuyên dương những nhóm, HS có ý thức học tập tốt. 4. HĐ 4: Vận dụng ( 8 phút) a. Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức đã học trong văn bản để giải quyết được bài tập thực hành. b. Nội dung: HS trả lời các câu hỏi tự luận liên quan đến nội dung bài học. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Tìm hiểu thêm về các phương tiện vận chuyển được các dân tộc thiểu số ở Việt Nam sử dụng trong cuộc sống hiện nay. Chỉ ra những sự thay đổi về việc sử dụng các phương tiện vận chuyển ở những dân tộc thiểu số này (nếu có) và lí giải nguyên nhân của sự thay đổi đó. B2: Thực hiện nhiệm vụ - Hiện nay, các dân tộc thiểu số đã bắt đầu sử dụng các phương tiện có gắn động cơ như xe máy tự chế, xe thồ, xe kéo hoặc xuồng máy. Những phương tiện này giúp việc vận chuyển diễn ra nhanh hơn, nhẹ nhàng hơn, góp phần nâng cao hiệu suất lao động. - Nguyên nhân của việc thay đổi này là do khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển, nhân dân ở các vùng sâu vùng xa cũng được hỗ trợ và cập nhật về máy móc kỹ thuật để cải thiện đời sống vật chất, nâng cao cơ sở hạ tầng, dần dần Năm học 2022 - 2023
9. Dự án soạn giáo án miễn phí - Ngữ văn 7 (Cánh diều) GV: Phạm Thị Huệ (Trường TH-THCS Kroong) chuyển đổi từ phương tiện vận chuyển thô sơ sang phương tiện gắn máy tiện dụng, nâng cao hiệu suất. B3: Báo cáo, thảo luận HS trình bày theo chỉ định của giáo viên. B4: Kết luận, nhận định Nhận xét ý thức làm bài của HS, nhắc nhở, tuyên dương những nhóm, HS có ý thức học tập tốt. * HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ VÀ HỌC BÀI SAU: ( 2 PHÚT) Năm học 2022 - 2023